Είναι η εμπιστοσύνη...

Η καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα -με βάση τα στοιχεία της Nielsen- έπεσε άλλο ένα 10%, φτάνοντας στο απίστευτο 41% που είναι το χαμηλότερο ιστορικά ποσοστό καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη χώρα από τότε που άρχισαν οι σχετικές μετρήσεις.

Η έλλειψη αυτή εμπιστοσύνης αποτελεί το βασικότερο πρόβλημα που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα. Χωρίς εμπιστοσύνη, καμμία οικονομία δεν μπορεί να λειτουργήσει. Χωρίς εμπιστοσύνη, οι συναλλακτικοί όροι χειροτερεύουν και η νομισματική κυκλοφορία περιορίζεται. Χωρίς εμπιστοσύνη, συρρικνώνονται ταυτόχρονα και η κατανάλωση και οι επενδύσεις. Χωρίς εμπιστοσύνη, οι καταναλωτές αντί για να δανείζονται αποσύρουν τις καταθέσεις τους και τις κρατούν στο σπίτι ή τις στέλνουν στο εξωτερικό.

Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης αποτελεί το κλειδί για τη σωτηρία της ελληνικής οικονομίας και τον βασικό οικονομικό στόχο για το 2012. Η νέα δανειακή σύμβαση είναι η βάση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, όμως το κοινωνικό, οικονομικό και προπαντός το πολιτικό περιβάλλον που θα υπάρξει στο επόμενο διάστημα, θα είναι τελικά αυτό που θα καθορίσει την τελική έκβαση.

Για τις επιχειρήσεις, πάρα πολλές από τις οποίες βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, η κατάρρευση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης ειδικότερα είναι εξαιρετικά δυσμενής εξέλιξη. Γιατί οι περισσότερες από αυτές ανήκουν στον εσωστρεφή κλάδο της οικονομίας και εξαρτώνται από την εσωτερική ζήτηση. Ασφαλώς η αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας με μετάβαση πόρων από τον εσωστρεφή στον εξωστρεφή τομέα, είναι ζωτικής σημασίας. Όμως με δεδομένο ότι το κράτος κάνει τη μικρότερη προσαρμογή (όλη ουσιαστικά η νέα ανεργία που ήδη έχει φτάσει τα 500.000 άτομα, προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα), πλέον και ο εσωστρεφής τομέας χάνει θέσεις εργασίας και επιχειρήσεις που είναι ανταγωνιστικές, αλλά καταστρέφονται όχι για λόγους δομικούς αλλά λόγω της υπεραντίδρασης των ελλήνων καταναλωτών και της αλλαγής των συναλλακτικών ηθών μεταξύ επιχειρήσεων.

Τι μπορεί να κάνουν οι ίδιες οι επιχειρήσεις; Ο σχεδιασμός τους δυστυχώς σήμερα στηρίζεται στην αδήριτη ανάγκη για επιβίωση. Συνεπώς, είναι σχεδόν αναπόφευκτο με τις αποφάσεις τους (περικοπή προϋπολογισμών, απολύσεις, χειροτέρευση των όρων συναλλαγών που ζητούν από τρίτους) να συνεισφέρουν στην αναιτιολόγητη (πλέον) συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας.

Στα διαφημιστικά τους προγράμματα όμως, όσες από αυτές διατηρούν ακόμα διαφημιστικούς προϋπολογισμούς, είναι σημαντικό να προσθέτουν όπως και όπου μπορούν εικόνες και μηνύματα, που να συνεισφέρουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Το οριακό κόστος μιας τέτοιας πρακτικής θα είναι πολύ μικρό (ή μπορεί να υπάρχει και όφελος), αλλά το τελικό αποτέλεσμα αν υιοθετηθεί αυτή η πρακτική μπορεί να είναι καταλυτικό, μια που η σωτηρία της χώρας -που περνά από την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης- θα κριθεί τελικά στις λεπτομέρειες.

Πριν πολλά χρόνια στη διάρκεια της εκστρατείας των προεδρικών εκλογών του 1992 στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι σύμβουλοι του τότε υποψηφίου Προέδρου Μπιλ Κλίντον ανάρτησαν στο στρατηγείο τους μια πινακίδα με τίτλο: «Ιt’s the economy stupid» («είναι η οικονομία ανόητοι»), για να δώσουν στους πάντες να καταλάβουν το ένα και μοναδικό θέμα από το οποίο επρόκειτο να εξαρτηθεί η επιτυχία ή αποτυχία της εκστρατείας τους.

Σήμερα μπορούμε να παραφράσουμε τη φράση εκείνη λέγοντας «είναι η εμπιστοσύνη…» από την οποία θα εξαρτηθεί η σωτηρία της ελληνικής οικονομίας. Η εμπιστοσύνη όμως, ως κατ’ εξοχήν συλλογικό αγαθό, απαιτεί συλλογική δράση για να αποκατασταθεί. Και η συλλογική δράση επιτυγχάνεται όχι μόνο όταν μαζευόμαστε και αποφασίζουμε ως ομάδα, αλλά και όταν ο καθένας χωριστά δρα όχι μόνο με βάση το ατομικό συμφέρον, αλλά και τη συλλογική μας επιβίωση.

Marketing Week (T. 1375)